Umowa o dzieło to jedna z form zatrudnienia, która może okazać się atrakcyjna zarówno dla wykonawcy, jak i zleceniodawcy. Warto sik jednak dobrze zastanowić nad wszystkimi jej aspektami, zanim się na nią zdecydujemy. W niniejszym artykule postaramy się przybliżyć wszystkie najważniejsze informacje na jej temat.
Czym jest umowa o dzieło?
Umowę o dzieło reguluje Kodeks Cywilny w art. 627-646. Jest ona specyficznym, wynikowym i jednorazowym zleceniem, którego celem jest wykonanie określonego dzieła za wcześniej ustaloną cenę.
To dzieło może polegać na wykonaniu określonej pracy (np. remont mieszkania, stworzenie strony internetowej) lub na osiągnięciu określonego rezultatu (np. zdobycie trofeum, uzyskanie forex trading).
Charakterystyczną cechą umowy o dzieło jest jej wynikowość. W praktyce oznacza to, że nie to, ile czasu poświęcono na wykonanie dzieła jest najważniejsze, lecz to, czy zadanie zostało wykonane i spełnia założone kryteria.
Umowa o dzieło zawierana jest zazwyczaj na czas określony, który jest ściśle związany z czasem realizacji konkretnego dzieła. Podczas zawierania umowy, obie strony ustalają warunki, na jakich dzieło zostanie wykonane. Obejmują one m.in. zakres prac, termin realizacji, ceny za wykonane dzieło oraz ewentualne kary umowne.
Umowa o dzieło a umowa o pracę
Umowa o dzieło różni się od umowy o pracę pod wieloma względami. Przede wszystkim umowa o pracę jest umową na czas nieokreślony lub określony, podczas gdy umowa o dzieło jest umową jednorazową. Warto zaznaczyć, że istotne jest również to, że umowa o dzieło nie jest objęta przepisami prawa pracy – reguluje ją Kodeks Cywilny.
Ważną kwestią, która oddziela umowę o dzieło od umowy o pracę, to fakt, że w przypadku umowy o dzieło zleceniobiorca odpowiada za rezultat swojej pracy. Oznacza to, że jeśli wynik nie będzie zgodny z umową, wykonawca może zostać wezwany do naprawy, a nawet do poniesienia kosztów szkód. W przypadku umowy o pracę to pracodawca ponosi ryzyko związane z wynikiem pracy pracownika.
Umowa o dzieło nie zapewnia także takich praw, jakie przysługują pracownikom, na przykład prawo do urlopu, prawo do zwolnienia chorobowego, czy też prawo do ochrony przed zwolnieniem.
Kiedy warto skorzystać z umowy o dzieło?
Ze względu na swoje specyficzne cechy umowa o dzieło opłaca się w szczególności w sytuacjach, gdy zleceniodawca potrzebuje wykonania konkretnego, jednorazowego zadania, którego wynik jest łatwo mierzalny i nie wymaga stałej obecności wykonawcy w miejscu pracy.
Umowa o dzieło jest także często wykorzystywana w branżach, które charakteryzują się dużą sezonowością, a więc tam, gdzie potrzebna jest elastyczność, szybkość i krótkotrwałość zatrudnienia.
Warto skorzystać z umowy o dzieło także wtedy, gdy nie chcemy narazić się na koszty związane z zatrudnieniem pracownika na umowę o pracę, takie jak świadczenia na rzecz ZUS czy fundusz pracy.
Zalety i wady umowy o dzieło
Umowa o dzieło ma swoje plusy i minusy z perspektywy zarówno wykonawcy, jak i zleceniodawcy. Wśród korzyści dla wykonawcy można wymienić przede wszystkim większą wolność w organizacji pracy, możliwość negocjowania wysokości wynagrodzenia czy też brak obciążeń, takich jak składki ZUS.
Zaletami umowy o dzieło dla zleceniodawcy są m.in. możliwość skorzystania z usług specjalisty, który nie musi być zatrudniony na stałe, brak obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenie pracownika oraz możliwość skorzystania z usług na wyższym poziomie niż to, co oferuje konkurencja.
Z drugiej strony, umowa o dzieło wiąże się z pewnymi ryzykami. Dla wykonawcy są to m.in. brak gwarancji stałego zatrudnienia i niższa ochrona prawna. Dla zleceniodawcy to m.in. brak kontroli nad wykonawcą i ryzyko niewykonania umowy przez wykonawcę.
Podsumowując, decyzja o podpisaniu umowy o dzieło zawsze powinna być dobrze przemyślana, zważając na wszystkie za i przeciw, a także uwzględniając specyfikę danej branży czy typu prowadzonej działalności.
